تصور ما از «کودک کار»، خردسالانی هستند که در کارگاه‌ها یا سر چهارراهها مشغول به کار یا دستفروشی اند.
باید گفت که کنار این دسته، “کودکان کار” دیگری وجود دارند که در “فضای مجازی” (به خصوص در اینستاگرام) به اجبار و در جهت سودآوری مشغول بکارند!
این بار با لباس‌های پر زرق و برق، عکس، فیلم، رقص و نمایشی که از هیچ چیزی خبر ندارند و قرار است برای خانواده هایشان یا سودجویان، درآمدزایی کنند!
بچه سه چهارساله‌ای که تبدیل به یک سلبریتی اینستاگرامی شده و مخاطبان باید هر روز شاهد پیام‌های او باشند! دختربچه‌ای با ظاهری آرایش کرده، لباس و کفش مارک که دیالوگ‌های مادرش را از حفظ میگوید!
کودکانی که نگاه آنها عاری از کودکانه‌ها و شیطنت‌های بچگانه است و آنها را شبیه سلبریتی‌هایی میکند که باید لایک بیشتری دریافت کنند!
بچه‌ها هرطور که شده باید تبلیغ کنند (از جمله مسابقات مجازی) و “والدین بدپرست مجازی” هم باید طوری شرح عکس بنویسند که انگار قرار نیست تبلیغ باشد! در واقع، بچه‌ها، مجسمه متحرکی برای تبلیغات مادران‌شان هستند!
کودکانی که باید مدام وقتشان را در آتلیه‌ها بگذرانند و از تمام لحظاتشان عکس و فیلم گرفته شود! چون قرار است لباس روی تن‌شان، کرم، شامپوی بدن، آدرس کلینک‌های پوست و زیبایی، محصولات آرایشی و مصرفی و.. تبلیغ شود!
یکی دیگر از جلوه های شایع این موضوع؛ کودکانی اند که با انتشار فیلمی از آنان، آنها را بدل به سوژه هایی برای خندیدن مردم کرده و بعد هم از آنها سلبریتی ساخته است که برای عده ای به اصطلاح شاخ و خز صفحات مجازی، درآمدزایی کنند و موجب جذب بیشتر فالوور، لایک و کامنت صفحه شان باشند!
مردم هم ناآگاهانه و بدون اینکه اندک تصویری از تبعات زندگی این کودک در بزرگسالی داشته باشند، بی مهابا فیلم ها را منتشر میکنند و میخندند! هیچوقت این سوال پرسیده نمی شود که آیا وقتی این کودک در بزرگسالی در پی هویت، علاقه و شغل خود برود، از بابت تصاویری که از او باقی مانده است شرمگین نخواهد شد!؟
کودکان کار مجازی علاوه بر تأمین نیازهای مادی، عملاً تأمین‌کننده کمبودها و عقده های روانی والدین خود نیز می شوند! چراکه در موج چشم و هم‌چشمی و سلبریتی‌سازی ها مجبورند با نمایش بدن و لباس خود به رقابت با سایر کودکان و “پدرانه و مادرانه‌های مدرن بپردازند” و پرچم پیروزی را برای غنای روانی والدینشان بالا ببرند!
همه مسئولیم…! حاکمیت، نهادهای انتظامی، قضایی و سازمان های مردم نهاد مدافع حقوق کودک..!
حالا سؤال این است که در مواجهه با چنین صفحاتی چه کنیم؟ ساده‌ترین راهش این است که این صفحات را دنبال نکنید و بامزه بودن و سرگرمی و هر دلیل دیگری را برای به رسمیت شناختن کار کودکان در اینستاگرام مجاز نشمارید. می‌توانید حتی به گرداننده صفحه تذکر بدهید که با این کار حقوق کودکان را نقض کرده است و حتی چنین صفحاتی را به اینستاگرام گزارش دهید تا در صورت لزوم فعالیت آن متوقف شود. بالطبع وقتی علاقه‌ای به چنین پست‌هایی نشان داده نشود، کودکان کار فضای‌مجازی هم حاشیه امنیت بیشتری پیدا میکنند و شاید دیگر روی کسب درآمد از طریق آنها حساب خاصی باز نشود
